در بازی مافیا، افراد به دو دسته ی اقلیت آگاه و اکثریت نا آگاه تقسیم شده و شهر را تشکیل می دهند. اقلیت آگاه را گروه مافیا و اکثریت ناآگاه را گروه شهروندان می نامیم. تیم مافیا تعداد نفرات کمتری دارد و حدود یک سوم شهر را تشکیل می دهند. مزیت آنان، شناخت یکدیگر است و از آگاهی نسبت به هم تیمیان خود برخوردارند. در طول بازی باید از این آگاهی و راز میانشان محافظت کرده و گونه ای بازی کرده و صحبت کنند که کسی متوجه این جریان نشود. تیم شهروندان نفرات بیشتری داشته و حدود دو سوم شهر را تشکیل می دهند. در عوض، هیچ آگاهی نسبت به سایر هم تیمی های خود ندارند و  فقط می دانند خودشان شهروند اند.

هدف شهروندان این است که تمامی افراد مافیا را شناسایی کرده و از بازی خارج کنند تا بتوانند برنده شوند و مافیا ها در صورتی بازی را می برند که تعدادشان مساوی یا بزرگتر با شهروندان شود.

بازی مافیا از دو فاز شب و روز تشکیل شده، در فاز روز افراد به نوبت صحبت کرده و در مورد بقیه ی افراد یا خودشان اظهار نظر می کنند. شهروندان باید از طریق همین صحبت ها مافیا های بازی را پیدا کنند و با هدف تشخیص مافیا به صحبت می پردازند. مافیا ها باید ادای شهروندان را در آورده و وانمود کرده که می خواهند مافیا از بازی خارج کنند. در فاز شب، همه می خوابند و چشم ها را می بندند و با بیان گرداننده فقط کسانی که او اعلام می کند، چشم های خود را باز می کنند. فرد یا افراد اعلام شده بیدار شده و کار نقش خود را انجام می دهند و مجدداً چشمشان را می بندند و گرداننده پس از این، فرد دیگری را بیدار می کند و این کار تا زمانی که همه ی افرادی که در شب کار انجام می دهند بیدار شوند، ادامه پیدا می کند. در واقع فاز شب برأی انجام کار نقش هاست بدون این که افراد بازی متوجه شوند، چه کسی چه نقشی در بازی دارد. به طور مثال هر شب مافیاها بیدار شده و یک نفر را می کشند، فردی که تیر می خورد در صورت اینکه نجات پیدا نکند می میرد.

ابتدا نقش ها توزیع شده و هر فرد نقش خود را بدون اینکه سایرین متوجه شوند از گرداننده گرفته و آن را می بیند. پس از اینکه همه ی افراد نقش گرفتند، شب معارفه فرا می رسد. در شب معافه، مافیا ها با اعلام گرداننده بیدار شده و یکدیگر را می شناسند. پس از شناخت یکدیگر، مجدداً می خوابند. اگر افراد دیگری با توجه به نقششان، آگاهی باید داشته باشند در شب معارفه این اتفاق می افتد. سپس روز شده و بازی آغاز می شود.

افراد به نوبت صحبت کرده و در مورد بقیه اعلام نظر می کنند. روز یک استثنائا دو دور صحبت می شود و در سایر روز ها فقط یک دور صحبت می شود. پس از دو دور صحبت، زمان رأی گیری می رسد. افراد به کسانی که فکر می کنند مافیا هستند و می خواهند از بازی خارج شوند رأی می دهند. افراد به هر کسی که شک دارند می توانند بدون محدودیت رأی دهند. پس از اینکه برأی تک تک افراد رأی گیری شد، گرداننده فرد یا افرادی که بیشترین رأی را آورده اند را به مرحله ی دوم رأی گیری می آورد. در مرحله ی دوم رأی گیری افراد یک دقیقه حق دفاع خواهند داشت و پس از آن مجدداً رأی گیری خواهد شد. فردی که بیشترین رأی را آورده باشد، از بازی خارج می شود.  پس از آن بازی به فاز شب رفته و افراد چشمان خود را می بندند. با اتمام فاز شب طبق توضیحاتی که قبلا داده شد، مجدداً روز شده و این فرآیند تا پیروزی یکی از تیم ها ادامه پیدا می کند.

ما در حال حاضر، چهار مدل بازی مافیا داریم، مافیای روسی، مافیای کلاسیک، مافیای پیشرفته و مافیایی که در آن هر کسی یک نقش داشته باشد.

مافیای روسی فاز شب ندارد و فقط شب معارفه دارد. پس از اینکه افراد مافیا هم دیگر را شناختند، روز اول بازی شروع می شود. پس از پایان رأی گیری در روز یک، بلافاصله وارد روز دوم می شویم. پایان بازی زمانی است که یکی از تیم ها به شرایط برد گفته شده برسد. بنابراین این بازی هیچ نقش خاصی ندارد.

مافیای کلاسیک همان مافیایی است که در چندین سال گذشته بین بازیکنان رایج شده است. در این مدل بازی نقش ها شامل گادفادر یا پدرخوانده (دستور کشتنی که مافیا در شب انجام می دهد را صادر می کند و او مشخص می کند چه کسی بمیرد و استعلامش برای کارآگاه منفی یا به عبارت دیگر شهروند است) ، دکتر (هر شب یک نفر از بازیکنان را از مرگ نجات می دهد، اگر همان فردی باشد که گادفادر انتخاب کرده، فرد نجات پیدا کرده و در بازی می ماند) و کارآگاه ( هر شب استعلام یکی از بازیکنان را می گیرد، اگر مافیا باشد آن فرد، استعلام مثبت است و از گرداننده لایک می گیرد و اگر شهروند باشد، استعلام منفی و از گرداننده دیسلایک می گیرد. البته استعلام گادفادر شهروند بوده و منفی است.) می شود  و ما بقیه شهر را مافیاهای ساده و شهروندان ساده تشکیل می دهند. البته تعدادی با اضافه شدن نقش هایی مانند اسنایپر (شهروندی که در شب حق تیر دارد) و تروریست (مافیایی که در روز می تواند یک نفر را همراه خود از بازی خارج کند) بازی را همچنان مافیای کلاسیک می دانند. مافیای کلاسیک به چندین روش بازی می شود و تقریبا هر گروه از بازیکنان با قرارداد های خاص خودشان بازی را انجام می دهند. به طور مثال گروهی با این قرارداد بازی می کنند که استعلام پدر خوانده فقط برای یک بار منفی است و نه تا آخر بازی، بعضی ها قرارداد می کنند که دکتر فقط یکبار می تواند خودش را نجات دهد و باید سایر بازیکنان را انتخاب کند. تعدادی می گویند فردی که در رأی گیری حذف می شود، وصیت ندارد و بلافاصله بعد از حذف، بدون هیچ صبحتی باید از بازی خارج شود درست مثل اینکه در شب کشته شده است؛ زیرا کشته ی شب وصیتی ندارد.

شب مافیا در حقیقت نوعی از بازی مافیا هست که در آن، هر فرد یک نقش دارد و شهروند ساده و مافیای ساده ندارد.

شخصیت های بازی شب مافیا

در ابتدا که بازی شب مافیا تولید شد، کارت های شخصیت های شب مافیا ۴۰ عدد بود. نقش های شب مافیا را در ابتدا ۲۴ نقش متفاوت و ۱۶ نقش ستاره دار (پلاس) تشکیل می دادند. به تدریج به کارت های بازی شب مافیا یا همان شخصیت های شب مافیا افزوده شد و با تولید اکسپنشن های متفاوت این بازی گسترده تر شد. نقش های جدید شب مافیا عموما از جذابیت خوبی بر خوردار اند. لازم به ذکر است که، عکس تمام کارت های بازی شب مافیا را شهاب ثروتی تصویر سازی کرده است. در مقالات جداگانه به نقد و بررسی بازی شب مافیا می پردازیم.
در حال حاضر در ایونت شب مافیا در سطح کلان شهر ها برگزار می شود و کافه بردگیم ها و ایونت گزاران، گردانندگی شب مافیا را انجام می دهند. اگر به دنبال دانلود دفترچه بازی شب مافیا هستید یا در صدد دانلود کارت های بازی شب مافیا هستید یا می خواهید راهنمای بازی شب مافیا را مطالعه کنید، پیشنهاد ما خرید بازی شب مافیا و استفاده کامل و قانونی از این بازی است. به این ترتیب از یک بازی ایرانی و سرگرم کننده حمایت کرده ایم. برای خرید شب مافیا از مراکز فروش معتبر می توانید به راحتی آن را تهیه کنید. در اینستاگرام آموزش شب مافیا در پیج های محتلف هست و تعدادی از ایونت شب مافیا گزاران، شب مافیا آنلاین را نیز برگزار می کنند.

مافیای پیشرفته، ما بین این دو قرار دارد. یعنی تعداد نقش ها بیشتر است ولی همچنان تعدادی شهروند ساده و مافیای ساده در بازی حضور دارد. مافیای پیشرفته توسط تیم طهران مافیا در ایران جا افتاد. اپلیکیشن طهران مافیا مربوط به این تیم است که از کافه بازار می توانید آن را دانلود و نصب کنید. در مافیای پیشرفته شخصیت های پیچیده تر و پیشرفته تر جذابیت بیشتری به بازی بخشیده اند. مافیای پیشرفته بازی را از دو تیمی خارج کرده و تیم های مستقل نیز به بازی اضافه شده اند. تیم مستقل با شهروند یا مافیا ها نمی برد و خودش شرایط برد جداگانه دارد.

بازی مافیا اصطلاحات خاصی دارد که بعضا توسط تعدادی از بازیکنان استفاده می شود که در این جا به آن اشاره می کنیم.

گاد بازی یا گرداننده یا راوی: کسی است که بازی را می چرخاند و از همه ی بازی آگاه است و قوانین را پیاده سازی می کند.

ترن (turn): همان نوبت است. یعنی فرصتی که هر شخص برای صحبت کردن دارد.

چلنج (challenge): معنی آن چالش می شود و گاهی به این معنی است که از کسی فرصتی برای صحبت بگیریم و گاهی این معنی را دارد که با کسی اختلاف نظر داشته و ضد هم صحبت می کنیم.

کاور (cover): معنی لغوی پوشش است ولی در بازی مافیا به معنی حمایت کردن است. اصولا افراد کسانی را که احساس می کنند در تیم خود هستند، کاور می کنند.

تارگت (target): به معنی هدف است. افراد کسانی را که فکر می کنند مافیا (منفی بازی) هستند را تارگت می کنند. در واقع ظنی هست که نسبت به افراد در طول بازی داریم. وقتی به کسی تارگت می زنیم یعنی می گوییم فلانی احتمالا مافیاست.

ایزی تارگت (easy target): کسانی را که اگر به آن ها تارگت بزنیم به احتمال زیاد از بازی خارج می شوند را ایزی تارگت گویند. افرادی که سخنوری ضعیف تری دارند یا کمتر بازی کرده اند را عموما تحت ایزی تارگت می شناسند.

تارگت بک: زمانی که یک نفر به فردی که به او تارگت زده گفته مافیا، می گوید خودت مافیایی و اتهامش را بر می گرداند از تارگت بک استفاده می شود.

شو بودن نقش : این یک اصطلاح نیست. این یک فحش است! کاری بی ارزش که تعدادی بازیکنان برای دفاع از خود انجام می دهند. شو بودن نقش یا عبارت نقش فلانی این وسطه کنایه از مشخص بودن هویت یک فرد در طول بازی دارد. کسانی که ادعای بازی دارند و این کار را در طول بازی انجام می دهند، یک جای کارشان می لنگد.

رد گرفتن (red): یعنی اخراج شدن! کسی که رد می گیرد یعنی از بازی خارج شده و بیرون می رود.

کیک شدن (kick): همان معنی بیرون رفتن از بازی را می دهد.

نایت زدن (night): این نیز یک اصطلاح نیست. یک بی شخصیتی و بیان کمبود ها در زندگی است! عملی که در آن، کسی که در شب چشم های خود را پنهانی باز می کند تا اطلاعات اضافه غیر قانونی بدست آورد و اصطلاحا تقلب می کند را نایت زدن می گویند.

شیک کردن (shake): یعنی اینکه بازی را از مسیری که داشته می رفته خارج کنیم و مسیر دیگری را پیشنهاد دهیم. البته با بار معنایی منفی یعنی از مسیر درست بازی را خارج و وراد مسیر غلط کنیم.

پوش کردن (push) : یعنی کسی را به بیرون هدایت کردن با فشاری مضاعف آوردن. عموما زمانی که گروهی عامدانه به خواهند کسی را از بازی بیرون کنند، از پوش کردن استفاده می شود. در واقع خود پوش کردن بار معنایی منفی دارد و اغلب زمانی استفاده می شود که گروه مافیایی قصد دارد شهروندی را از بازی خارج کند.

سیف (safe) : از لحاظ لغوی معنی ایمن می دهد. یعنی اینکه فردی که برای ما سیف است، به او اطمینان داریم در حقیقت یعنی او را شهروند می دانیم.

ساید (side) : یعنی جناح، طرفین و در بازی هر تیم (شهروند، مافیا و مستقل) یک ساید یا جناح را تشکیل می دهد.

کنسه: این اصطلاحی در شطرنج بوده است و در آن جا به معنی راهنمایی دادن و سرنخ دادن است. وقتی فردی در مافیا سرنخی در مورد نقشش می دهد اصطلاحاً گفته می شود که کنسه ی نقشی را آماده است.

هیل دادن (heal): به معنی نجات دادن و حیات بخشیدن است. معادل سیو کردن است که منظور ذخیره کردن و در بازی نگه داشتن است. قابلیت دکتر در بازی هیل دادن یا سیو کردن یا نجات دادن است.

ابیلیتی (ability) : از لحاظ لغوی معنای توانایی دارد و در بازی مافیا منظور قابلیت کاراکتر یا نقش است. به کاری که آن شخصیت و نقش در بازی (شب یا روز) انجام می دهد، گفته می شود.

ترای کردن (try): به معنای امتحان کردن است و در بازی مافیا به معنی استفاده از ابیلیتی یا قابلیت کاراکتر و شخصیت است.

یار فروشی: این یک اصطلاح نیست. یک حرکت بی شرمانه است! زمانی که فرد مافیای خودخواهی برای سفید کردن خودش (شهروند نشان دادن خودش) یکی از یار های مافیایش را شو کرده و می فروشد و سفت و سخت تارگت مافیایی می زند، اصطلاحاً گفته می شود یار فروشی کرده است.

تبر زدن: وقتی یک شهروند، به جان خودی ها افتاده و به شهروند ها شک می کند از این کلمه استفاده می شود که یعنی دارد تبر به ریشه ی شهر می زند.

دعوا زرگری: هنگامی که دو یار (شخصیت منفی بازی) به یکدیگر به طور ساختگی و عامدانه تارگت می زنند، از این عبارت استفاده می شود.

پشت دست بازی کردن: وقتی کسی به یک نفر اعتماد کرده و می خواهد خط فکری او را دنبال کند گفته می شود، پشت دست او بازی میکنم.

اسکی رفتن: هنگامی که یک فرد، صحبت های یکی از نفرات قبلی را تکرار کند از این عبارت استفاده می شود.

موج: هنگامی که هجمه ای از طرف تعدادی از بازیکنان به یک فرد خاص صورت می گیرد، گفته می شود موجی به راه افتاده است.

سر صحبت: اولین نفری که صحبت می کند را سر صحبت می گویند.

در مورد تعدادی از نقش های ساده مثل گاد فادر یا پدر خوانده، دکتر، کارآگاه و اسنایپر توضیح داده شد. نکته ای که باید لحاظ کنید این است که چه سبک و مدلی از مافیا را بازی می کنید، زیرا هر کدام نقش های مربوط به خود را دارند و از قوانین قراردادی خاص خود پیروی می کنند. حتی تعدادی از گردانندگان بازی این قرارداد ها را که ما بعضا نام قانون و قواعد برایشان می گذاریم را تغییر داده و سبک دیگری بازی می کنند. پس برای دانستن نقش های بازی مافیا لازم است بدانیم نوع بازی چیست و اینکه قرارداد های محلی که می خواهیم بازی کنیم چیستند.

توضیحاتی که دادیم در مورد انواع بازی مافیا بود ولی باید بدانیم بازی مافیا سناریو های متفاوتی دارد و گرداننده بنابر سلیقه ی خود یا مخاطبین و با در نظر گرفتن شرایط، سناریو های متفاوتی را بخواهد استفاده کند. دو سناریویی که در حال حاضر به خاطر ابعاد نمایشی گسترده مطرح شده اند، سناریوی تلویزیون و سناریو فیلیمو هستند که مفصلاً در مقالات جداگانه به آن خواهیم پرداخت.

در مورد همه گیری بازی مافیا علاوه بر شبکه نمایش تلویزیونی و شبکه نمایش اینترنتی، برنامه ها یا اپلیکیشن های تلفن های هوشمند هم نقش به سزایی در گسترش این بازی و محبوبیت بین مردم به خصوص در سال های ابتدایی داشتند. از جمله برنامه مافیا همان اپلیکیشن طهران مافیاست که به آن اشاره کردیم.

نوع دیگری از بازی مافیا که شیوع کرونا به گسترش و رواجش کمک کرد، مافیا آنلاین است. مافیا آنلاین اکنون در بستر واتساپ، دیسکورد و تلگرام (با بات و بدون بات) توسط گروه های مختلفی در حال اجرایی و برگزاری است که مورد استقبال هم واقع شده است اما باید خاطر نشان کرد که لذت مافیای حضوری و در جمع قرار گرفتن و در جمع صحبت کردن با مافیای آنلاین متفاوت است.